Rozstępy w ciąży i po ciąży – skąd się biorą? Mechanizm powstawania

Rozstępy, czyli charakterystyczne, linijne blizny pojawiające się na skórze brzucha, ud, pośladków, są powszechnym problemem, który dotyka wiele kobiet w okresie ciąży, po porodzie oraz karmienia piersią. Ich powstawanie wynika głównie ze zmian, które zachodzą w ciele kobiety, czyli przede wszystkim zmian hormonalnych oraz gwałtownego rozciągania się skóry.
W czasie ciąży organizm produkuje większe ilości hormonów, takich jak kortyzol i estrogen, które mają istotny wpływ na strukturę skóry. Kortyzol obniża produkcję kolagenu, czyli białka odpowiedzialnego za elastyczność i wytrzymałość skóry. Mniejsza ilość kolagenu sprawia, że skóra staje się bardziej podatna na uszkodzenia i mniej elastyczna. Gdy skóra nie jest w stanie dostosować się do rozciągania, zaczynają się tworzyć rozstępy.

W miarę jak rośnie brzuch i zwiększa się masa ciała, skóra rozciąga się, by dostosować się do zmieniających się rozmiarów ciała. Zbyt szybkie rozciąganie prowadzi do przerwania struktury skóry w warstwie skóry właściwej, co objawia się w postaci cienkich, bladych linii  początkowo w odcieniach różu, fioletu lub czerwieni, które z czasem bledną, stając się białe lub perłowe. U niektórych osób predyspozycje genetyczne wpływają na pojawienie się rozstępów. Kobiety, które mają bliskie osoby z rozstępami (zwłaszcza krewnych 1 stopnia), są bardziej narażone na ich powstawanie.
Mechanizm można podsumować w kilku etapach:

• Skóra ulega gwałtownemu rozciągnięciu, głównie w okolicach brzucha, bioder, ud i piersi.
• Wysoki poziom kortyzolu osłabia włókna kolagenowe, przez co skóra traci elastyczność.
• Pod wpływem nadmiernego napięcia włókna kolagenowe pękają, tworząc mikrouszkodzenia, które z czasem stają się widoczne jako rozstępy.

Jak wyglądają rozstępy w ciąży i po ciąży?

Rozstępy pojawiające się w ciąży i po ciąży przechodzą przez różne etapy wyglądu. W zależności od tego, jak dawno się pojawiły, mogą różnić się kolorem, kształtem i głębokością.

Rozstępy w ciąży (etap świeży):

Na początku rozstępy mają intensywniejszy kolor, zwykle różowy, czerwony, fioletowy, a czasem nawet ciemnoniebieski. Wynika to z tego, że są świeże i skóra w tych miejscach jest jeszcze aktywnie przekrwiona. Mają postać cienkich, równoległych linii lub pasm, które mogą być nieco wypukłe. Są wyczuwalne przy dotyku, ponieważ skóra w tych miejscach jest napięta i bardziej wrażliwa. Najczęściej pojawiają się w miejscach narażonych na najszybsze rozciąganie – na brzuchu, biodrach, piersiach, pośladkach i udach.

Rozstępy po ciąży (etap bliznowacenia):

Z czasem, gdy rozstępy zaczynają się goić, ich intensywny kolor zanika i blizny zaczynają blednąć. Przechodzą w odcienie jasnoróżowe, beżowe, a ostatecznie stają się białe lub perłowe. W tej fazie rozstępy są już mniej widoczne, ale nie zanikają całkowicie. Z biegiem czasu stają się bardziej płaskie i mniej wyczuwalne. Skóra w tych miejscach często jest delikatniejsza, nieco cieńsza i mniej elastyczna. Można jednak wyczuć, że struktura skóry jest tam inna niż wokół. W fazie bliznowacenia rozstępy stają się trwałymi bliznami. Choć mogą z czasem zjaśnieć i stać się mniej zauważalne, zazwyczaj pozostają widoczne jako drobne linie lub paski o jaśniejszym odcieniu niż otaczająca je skóra.

Jak zapobiegać rozstępom w ciąży i po niej?

Zapobieganie rozstępom w ciąży i po niej nie jest w pełni gwarantowane, ponieważ wiele zależy od indywidualnych predyspozycji skóry i genetyki. Istnieje jednak kilka skutecznych metod, które mogą pomóc wzmocnić skórę i zmniejszyć ryzyko ich powstawania.

Skóra potrzebuje dużej dawki nawilżenia, aby zwiększyć swoją elastyczność. Warto stosować balsamy nawilżające lub olejki przeznaczone dla kobiet w ciąży, szczególnie te z olejem migdałowym, kokosowym, masłem shea, witaminą E i kwasem hialuronowym. Skórę nawilżać trzeba codziennie, szczególnie w miejscach najbardziej narażonych na rozciąganie, takich jak brzuch, piersi, uda i biodra. Masaż kolistymi ruchami pomaga skórze lepiej wchłaniać składniki odżywcze i poprawia ukrwienie.

Dieta bogata w witaminy A, C, E oraz cynk i krzem może pomóc w regeneracji skóry i utrzymaniu jej elastyczności. Witamina C wspiera produkcję kolagenu, a witamina E działa jako silny antyoksydant. Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6: Zdrowe tłuszcze zawarte w rybach, orzechach i awokado wspierają nawilżenie skóry i poprawiają jej odporność na rozciąganie. Ćwiczenia, takie jak spacery, joga prenatalna czy pilates, pomagają poprawić krążenie i elastyczność skóry. Regularny ruch wzmacnia też mięśnie, co wspiera skórę od wewnątrz.

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek aktywności fizycznej w ciąży warto porozmawiać z lekarzem, aby dobrać odpowiednie ćwiczenia i uniknąć nadmiernego obciążenia.

Masaż ciała przy użyciu specjalnych rollerów lub szczotek może wspierać ukrwienie skóry i jej elastyczność. Gorąca woda i mydła o silnych detergentach mogą wysuszać skórę. Lepiej stosować delikatne żele myjące i kąpiele w letniej wodzie.

Dermatolog lub lekarz medycyny estetycznej może doradzić specjalne kremy, lub zabiegi, które mogą dodatkowo wspierać elastyczność skóry, zwłaszcza u osób ze skłonnością do rozstępów.

Jak się pozbyć rozstępów związanych z ciążą?

Pozbycie się rozstępów całkowicie nie jest możliwe, ponieważ są to blizny, które zmieniają strukturę skóry. Jednak istnieje wiele metod, które mogą pomóc je zminimalizować i sprawić, że staną się mniej widoczne. Medycyna estetyczna oferuje laseroterapię (np. laser frakcyjny ablacyjny i nieablacyjny): Laser stymuluje produkcję kolagenu i elastyny w skórze, co pomaga zmniejszyć widoczność rozstępów. Laseroterapia jest jedną z najbardziej skutecznych metod redukcji rozstępów, szczególnie w fazie bliznowacenia.

• Mezoterapia na rozstępy uznawana jest za innowacyjny sposób na stymulowanie odnowy skóry. Poprzez dostarczanie substancji regeneracyjnych do pęknięć w skórze, zabieg ten aktywuje procesy naprawcze. W rezultacie skóra staje się bardziej elastyczna, a rozstępy stają się mniej widoczne.
• Dermapen, czyli mikronakłuwanie, podczas tego zabiegu skóra odbudowuje swą naturalną strukturę, dzięki czemu następuje widoczna redukcja rozstępów. Ich spłycenie to efekt głębokiej regeneracji oraz ogólnej poprawy kondycji skóry poddanej zabiegowi.
• Radiofrekwencja mikroiglowa to zabieg estetyczny, który działa na zasadzie stymulacji skóry właściwej poprzez precyzyjne uszkodzenie mikroigłami i pobudzenie jej głęboko radiofrekwencją. Dzięki temu procesowi dochodzi do regeneracji i produkcji nowych włókien kolagenowych, co prowadzi do wygładzenia rozstępów.
• Peelingi medyczne złuszczają naskórek, wygładzają skórę i pomagają rozjaśnić blizny.
• Osocze bogatopłytkowe (PRP) polega na wstrzykiwaniu w rozstępy osocza bogatego w płytki krwi, które są pozyskiwane z własnej krwi pacjenta. PRP stymuluje regenerację skóry i produkcję kolagenu.
• Termolifting czyli działanie podczerwienią, stymuluje fibroblasty do produkcji nowych włókien kolagenowych może wspierać regenerację skóry i poprawiać jej elastyczność, co pomaga przy rozstępach.
• Kolagen jako biostymulator może wspomagać regenerację skóry od wewnątrz, poprawiając jej jędrność.
• Kremy i sera z zawartością kwasu hialuronowego, kolagenu lub elastyny: Mogą wspierać regenerację skóry i poprawiać jej elastyczność. Kremy zawierające silne składniki aktywne, takie jak tretinoina (retinoid), mogą być skuteczne, ale wymagają recepty i powinny być stosowane po konsultacji z lekarzem.

Skorzystaj z pomocy specjalistów

Najlepsze efekty przynoszą terapie na świeże rozstępy (czerwone, fioletowe). Im starsze rozstępy, tym trudniej je zredukować.
Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, który dobierze odpowiednie metody do rodzaju skóry i stanu rozstępów.

Proces redukcji rozstępów wymaga czasu i regularnych zabiegów – nie ma metody natychmiastowego usuwania rozstępów, jednak odpowiednio dobrane działania mogą znacząco poprawić ich wygląd.Ostatecznie najlepszym podejściem jest połączenie odpowiedniej pielęgnacji domowej, zdrowego stylu życia i profesjonalnych zabiegów.